Tuesday, June 30, 2009

Nieuwe werkelijkheid


De prijzen of leeuwen op het internationale reclamefestival in Cannes zijn uitgedeeld en de buit die de Belgen mee naar huis brengen is nooit vertoond. De creativiteit in ons land is duidelijk niet onderhevig aan de crisis. De vele winnaars op het podium straalden trots, fierheid, geluk en soms ook ongeloof uit. Ook dit jaar trokken de nieuwe media extra veel aandacht naar zich. De marketing- en communicatiewereld maakt een omwenteling door. De nieuwste rage wordt ‘augmented reality’ of hoe onze kijk op de wereld straks een nieuwe dimensie krijgt. Letterlijk.

‘Augmented reality’ is een techniek waarbij computergemaakte beelden zo realistisch mogelijk worden toegevoegd aan de werkelijkheid. ‘Augmented reality’ staat vandaag nog in zijn kinderschoenen in de reclamewereld, maar de mogelijkheden worden wel afgetast en uitgetest. Verscheidene autofabrikanten gebruikten de techniek om potentiële kopers van hun wagens virtueel plaats te laten nemen achter het stuur. Zo ook BMW in een televisiecampagne voor de Z4. Of Mini voor zijn cabriolet model. In Brazilië werd Doritos Sweet Chili chips gelanceerd met een ‘augmented reality’ campagne. Op elke verpakking stond een symbool of code, die via de site geactiveerd kon worden, waardoor een 3D Doritos Lover monster ontstond.

Verrijkte werkelijkheid kan straks ook de mediawereld op zijn kop zetten. Voor de niet-winnaars of thuisblijvers van het reclamefestival van Cannes plaatste PUB, het vakblad voor reclame, marketing en media, eerder deze maand een leeuw op zijn voorpagina. Niets bijzonders an sich, ware het niet dat eenieder via deze 3D cover en ‘augmented reality’ techniek kon ervaren hoe het voelt om een leeuw vast te houden. Surfen naar www.holdyourlion.com en de cover voor je webcam houden, was de boodschap. Het eerste magazine met een ‘augmented reality’ voorpagina, zo stellen de makers van Proximity BBDO.

Eén van de grootste nadelen en struikelblokken van ‘augmented reality’ advertenties is – vooralsnog - de noodzaak van een webcam. Geen webcam, geen extra toeters en bellen. En ook enige technische kennis en download capaciteiten zijn geen overbodige luxe. Een consument moet dus enige moeite doen en tijd nemen om de ‘verhoogde realiteit’ te ontdekken. Maar hij krijgt er ook veel voor terug. De extra informatielaag die aan de fysieke wereld wordt toegevoegd maakt dat hij een meer gerichte en relevantere invulling krijgt. En naast extra relevantie, is er ook het verrassingseffect. Iets wat de met commerciële boodschappen gebombardeerde consument van vandaag alleen maar kan appreciëren.

Maar misschien is de doorbraak van ‘augmented reality’ naar een breed publiek dichterbij dan vermoed. In Nederland werd deze maand immers Layar gelanceerd, de eerste ‘augmented reality’ browser. Deze browser legt een digitale laag over het camerabeeld van een mobiele telefoon. Gebruikers die door de lens kijken zien bijvoorbeeld meteen welke huizen te koop of te huur zijn, welke bars en winkels hot zijn of waar de dichtstbijzijnde geldautomaat zich bevindt. En daaraan verbonden heel veel praktische informatie. Geen webcam nodig dus en een mobiele telefoon is altijd handig bij de hand.

Of deze nieuwste vorm van communicatie een plaats zal veroveren in ons communicatielandschap valt nog even af te wachten. Voor ‘augmented reality’ pleit het feit dat deze techniek vertrekt vanuit de reële wereld van consumenten en daar iets extra aan toevoegt. Net zoals de sociale media vandaag doen. En dat in tegenstelling tot bijvoorbeeld het uitstervende Second Life, dat gebaseerd was op een puur virtuele wereld, die voor een grote massa consumenten als te weinig toegankelijk en te artificieel ervaren wordt.

Monday, June 22, 2009

Mad Men


De economische crisis neemt ook de reclamesector onder handen. Meerdere bureaus hebben, wegens het terugschroeven van de marketing en communicatiebudgetten door adverteerders, een deel van hun personeel moeten heroriënteren of laten afvloeien. Het jaarlijkse reclamefestival in het Zuidfranse Cannes, waar traditioneel de meest creatieve campagnes uit de hele wereld worden gelauwerd, wordt deze week een magere bedoening. Minder inzendingen en minder deelnemers, maar liefst 40 procent zelfs. Wie thuisblijft kan evenwel voor het kleine scherm wegdromen naar de hoogdagen van reclame en marketing uit de jaren zestig van de vorige eeuw.

De nieuwe Amerikaanse dramareeks, Mad Men, start morgenavond op Nederland 2 en straks ook op de digitale televisiezender Acht. Ze schetst het leven van enkele New Yorkse reclamejongens in de jaren 60. Mad Men wordt ook wel de nieuwe ‘Sopranos’ gelabeld. Niet voor niets, want de bedenker en schrijver van Mad Men, Matthew Weiner, werkte in het verleden ook voor ‘The Sopranos’. De serie is een subliem tijdsdocument van een wereld die geen economische grenzen leek te kennen, van oprukkend consumentisme en waarin uiterlijke schijn de bovenhand haalde. Expo 58 was net achter de rug. De emancipatie was aan de begin van de jaren 60 nog ver weg. In deze serie hebben de – uitsluitend – mannelijke hoofdpersonages een extreem hoog macho- en egogehalte. Geen vrouwen- toch niet op een andere stoel dan deze van secretaresse of telefoniste, geen gekleurde Amerikanen maar vooral veel seksistische en racistische oneliners alsook sigaren, whisky en eten!

De verhaallijn lijkt bij momenten zelfs secundair aan het decor en de interactie tussen de verschillende karakters. Het reclamebureau Sterling Cooper, dat in de serie centraal staat, komt op geen enkel vlak overeen met de huidige creatieve bureaus die we kennen. En in reclamecampagnes nemen consumenten vandaag het meest aanstoot aan seksistische en vernederende voorstellingen van vrouwen. En indien Lehman Brothers Lehman Sisters was geweest, hadden we volgens management experten wellicht niet zo’n diepe financiële crisis gekend vandaag. Maar toegegeven ook aan de top van de marketing- en reclamewereld anno 2009 blijven vrouwen een weliswaar significante minderheid. Precies deze maand lanceert reclamestrateeg Mary Hoogerbrugge in Nederland de sensibiliseringscampagne ‘Teken voor de toekomst’, waarin het bedrijfsleven wordt aangespoord om meer vrouwen op topposities te zetten. ‘De CEO wordt SHEO’ is de boodschap.

De reclame en bij uitbreiding de hele marketingsector heeft sinds de vroege jaren zestig ook een heel parcours van professionalisering afgelegd. Optimalisering en effectiviteit van de geïnvesteerde middelen staan meer dan ooit centraal. En de economische crisis zet die tendens alleen maar kracht bij. Bovendien zal deze crisis straks ook blijvend het gedrag van consumenten en marketeers hebben bijgesteld. Het valt binnen de lijn der verwachtingen dat de consument op een meer verantwoorde en doordachte manier zal blijven consumeren. In de zoektocht naar meer controle, zal ‘eerst verdienen, dan uitgeven’ voor een grote groep consumenten de nieuwe gedragscode worden. Een nieuwe vorm van soberheid en eenvoud zal in het consumentenpatroon vervat zitten.

Marketeers en reclamemakers zullen dan ook maar succesvol zijn als ze erin slagen om de juiste ‘waarde’ en ‘waarden’ aan de consument aan te bieden, en dit betekent niet altijd de laagste prijs. En dat is wat marketeers ook zelf nastreven, zo blijkt ook een recente peiling in ons land van House of Marketing bij meer dan 1000 marketingspecialisten. In een tijd waarin marketing budgetten gereduceerd worden is het creëren van toegevoegde waarde één van de belangrijkste uitdagingen. Uit het onderzoek blijkt eveneens een grotere focus op het meten van de financiële impact van marketing, de zogenaamde ROMI (Return on Marketing Investment), alsook meer belang voor green marketing, authenticiteit, klantenbelevenis en de nood aan duurzaam ondernemen.

Er is na deze economische crisis ook voor de marketing- en reclamewereld geen ‘free lunch’ meer. Zelfs dit jaar in het zonovergoten Cannes niet. Sterling Cooper is inderdaad lang achterhaald. Maar het blijft wel goede televisie.

Seks en crisis


Sinds kort kunt u in uw dichtstbijzijnde Carrefour of Colruyt terecht voor een gamma erotische producten zoals massageproducten, stimulators of andere seksuele speeltjes. Is deze tendens naar seksuele stimulatiemiddelen in een versnelling gekomen door de economische crisis die ons vandaag treft? Of zet de seksuele bevrijding zich in snel tempo door, van Vlaanderen tot de Verenigde Staten ?

Over het feit of mensen meer dan wel minder seks hebben in tijden van crisis, lopen de meningen uiteen. Sommigen geloven in een verhoging van de seksuele activiteit omdat het in de veilige omgeving van het eigen huis en bovendien gratis en voor niks beoefend kan worden. Een recente peiling bij 2000 Britten toonde aan dat 40 procent seks als leukste gratis activiteit verkiest, binnen deze groep wel opvallend meer mannen. Bovendien zijn seksuele betrekkingen ook een manier om het gevoel van verbondenheid binnen een relatie te verhogen, iets wat we in economisch onzekere tijden meer nodig hebben. Tot slot worden we geconfronteerd met een toenemend aantal werkzoekenden, die meer tijd hebben, ook om tussen de lakens te kruipen.

Anderen argumenteren tegen dat we door de crisis net méér stress en zorgen hebben, waardoor ons libido afneemt en het niet de bedactiviteiten maar wel de ruzies zijn die binnen een relatie hoog oplopen. Ook is het zo dat een hogere werkloosheid leidt tot meer scheidingen, ook in bed. Aan de geboortecijfers eind dit jaar te bewijzen wie gelijk heeft.

De vraag is dan ook of er wel een causaal verband tussen de crisis en het beoefenen van seks bestaat, of dat seks gewoon een basisbehoefte is, waar geen enkele recessie of depressie tegenop kan? Sociologen weten al langer dat het feit dat 2 fenomenen zich tezelfdertijd voordoen, niet hoeft te betekenen dat er een oorzakelijk verband is.

De verkoopscijfers spreken intussen wel voor zich. In de Verenigde Staten kende de verkoop van seksuele glijmiddelen in het eerste kwartaal van dit jaar een groei van 32 procent volgens Information Resources Inc..Deze groei is in grote mate toe te schrijven aan de lancering van Johnson & Johnson KY Yours & Mine glijmiddelen. De markt van andere seksuele stimulansen via de grote retailers als Walmart is klein, maar groeit exponentieel met maar liefst 74 procent. Deze cijfers tonen aan dat producenten waaronder J&J maar ook Durex, die in hun zoektocht naar diversificatie mee deze kar zijn opgesprongen, inspelen op een oningevulde consumentenbehoefte.

De stijgende verkoop van seksuele speeltjes kan, meer dan een gevolg van de crisis, evengoed een uiting zijn van een voortgezette seksuele bevrijding in onze maatschappij, ook in het preutse Amerika. Bij ons is seks al enige tijd uit de taboesfeer gehaald, onder meer via de media. Lees er maar eens doorsnee nummer van Flair op na. Maar in Amerika kan een blote borst de hele natie nog op zijn kop zetten. Of is het nu ‘Yes, we can’, ook in de slaapkamer?

Het staat alvast vast dat er een verschuiving plaatsvindt van de online en thuisverkoop van dergelijke middelen naar de klassieke distributie. En dat bevestigt de stelling dat de taboes sneuvelen en dat seksspeeltjes ‘mainstream’ worden en een breed publiek aanspreken. En waar een vraag is, moet het aanbod volgen. Een Amerikaanse studie in opdracht van fabrikant Church & Dwight in samenwerking met Indiana University en Knowledge Networks toont het bestaan van een grote massa gebruikers voor deze producten. 50
procent van de 3000 ondervraagden heeft al gebruik gemaakt van een vibrerend product en 30 procent deed dit in het afgelopen jaar. En de verkoopscijfers van Carrefour en Colruyt bevestigen intussen deze trend voor ons land. Opmerkelijk want een jaar geleden verklaarden beide ketens nog zeer afkerig te staan tegenover de verkoop van deze artikelen. ‘De klanten vragen erom’, luidt het vandaag.

Het mag dan al crisis zijn, maar duidelijk niet voor sekspeeltjes.

Monday, June 08, 2009

Optimisme


Praten de media met hun uitvoerige, negatieve berichtgevingen ons de crisis aan? Het valt niet te ontkennen dat de berichtgeving in de media niet vrijblijvend is. Dienen we dan volop voor optimistische boodschappen te gaan?

Lees de volledige column hier.