In tijden van crisis moeten bedrijven meer dan anders creatief en innovatief uit de hoek komen. De huidige crisis versterkt daarbij een nieuwe trend : cocreatie. Cocreatie stelt een einde aan het hokjes denken of de wel gedefinieerde rollen van leverancier, fabrikant en afnemer. Cocreatie is het samen ontwikkelen van een product of dienst door de ontwikkelaar én de belanghebbende. Of waarom de zoektocht naar een nieuwe zangeres voor K3 op VTM ook managers kan en moet inspireren.
Co-creatie is natuurlijk geen product van de crisis, maar de crisis versterkt wel deze trend. Dit samen ontwikkelen past volledig binnen de nieuwe bedrijfsgeest van openheid, transparantie en informatie-uitwisseling. Bovendien gestimuleerd door de consument, die geëvolueerd is tot een mondige en betrokken consument/producent, ook wel ‘prosumer’ genoemd. De tijd dat innovaties werden uitgedokterd door een select clubje insiders, die elke stap in het proces naarstig geheim hielden in de goed bewaakte bedrijfskluis, ligt ver achter ons. Vandaag heerst ook de 1 procent regel: in elke groep zorgt 1 procent van de deelnemers voor de meerderheid van creatieve output. Elk bedrijf heeft er dus belang bij deze 1 procent te vinden.
Natuurlijk bestaan er vele vormen en varianten van creatieve krachtenbundeling. Volgens Fronteer Strategy, een strategische consultancybureau in Amsterdam, bestaan er 4 types van cocreatie. Deze types worden gedefinieerd door 2 dimensies, nl. openheid en eigendom. Kan iedereen toetreden of niet? En is het resultaat van de cocreatie enkel eigendom van de initiator of ook van diegenen die bijgedragen hebben? De expertiseclub, de groep van mensen, de coalitie van partijen of de community van gelijkgestemde geesten zijn aldus de 4 mogelijke vormen van co-creatie. Enkele voorbeelden.
Bij de expertiseclub worden enkele experts uitgenodigd om mee te denken en tot out of the box ideeën te komen, iets wat Nokia bijvoorbeeld doet om nieuwe applicaties te bedenken. Threadless, een online t-shirt platvorm, laat mensen ontwerpen inzenden, die nadien beoordeeld worden. Deze ‘crowd of people’ deelt mee in de winsten van de verkochte T-shirts. In een goede coalitie of samenwerking worden ideeën en investeringen uitgewisseld om zo een competitief voordeel te creëren. Denk Philips en Douwe Egberts met hun Senseomachine of Philips en Jupiler die de perfecte pint thuis serveren. En het community voorbeeld bij uitstek is het open software platform Linux, gecreëerd door en voor gebruikers. De code is vrij toegankelijk en is eigendom van niemand en iedereen.
Bedrijven die aan cocreatie willen doen, moeten een aantal basisregels in acht nemen. Mensen moeten geïnspireerd worden om deel te nemen, dus jezelf openstellen en ook tonen wat zij eruit kunnen halen is belangrijk. Selectief zijn is een andere basisvereiste. Enkel de beste mensen en de beste ideeën overhouden dus. Less is more. Ook moeten creatieve breinen de kans krijgen om samen te werken om zo tot hét idee te komen. De ‘wij vs. zij’ houding laat je best thuis. Informatie, ideeën, ervaringen, dromen, strategieën, successen, flops,… alle kaarten moeten open op tafel gelegd worden. Ook het belonen van de generators is een must, zij het geldelijk of op een andere waardevolle manier. Het erkennen van de door hun geleverde meerwaarde is vaak de sleutel tot verdere vruchtbare ideeën. En tot slot, cocreatie is geen one-shot strategie. Het brengt pas op als het deel uitmaakt van de lange termijn aanpak van een bedrijf en/of een gestructureerd proces.
Het meest bekende voorbeeld in eigen land van ‘crowd sourcing’ is natuurlijk de creatie van de speculoospasta. Een idee van een huismoeder in het tv-programma ‘De bedenkers’ is intussen door Lotus in een heuse commerciële hit omgezet. Lego ontwikkelt al enkele jaren zijn Mindstorms producten samen met belangrijke gebruikers. Vandaag bestaat het programma nog steeds dankzij de waardevolle inbreng van vele jeugdige - en ook wel niet zo jeugdige consumenten, zeg maar fans. Goed om weten als zoon- of dochterlief straks op de Legowebsite druk doende is. Co-creatie is dichter bij huis, dan we vaak wel denken. Benieuwd wie de nieuwe K3 wordt straks.
No comments:
Post a Comment